از ۲۱ وزیر استیضاح شده در ۹ دوره مجلس شورای اسلامی تنها ۶ وزیر از ادامه فعالیت باز ماندند.
گویی تمام مجلس، گویی تمام دولت و گویی تمام مردم این روزها یک دغدغه دارند، آنهم استیضاح وزیر علوم است. طرفدارن استیضاح و مخالفان آن به هر شکل ممکن میخواهند حرف خود را به کرسی بنشانند که ما درست میگوییم و طرف مقابل به دنبال سیاسی کاری است.
با نگاهی به روند طی شده در مورد استیضاح فرجی دانا بدون شک میتوان گفت از نظر کار رسانهای این استیضاح از جمله پرحاشیه ترین استیضاحهای سالهای اخیر نظام جمهوری اسلامی ایران است. نحوه استیضاح از سوی نمایندگان مجلس، آنهم در حالی که دولت مرز یک سالگی را تازه رد کرده است و همچنین تلاش دولت برای ناموجه نشان دادن تصمیم نمایندگان به ایجاد این فضای سیاست زده کمک کرده است.
هم نمایندگان مجلس و هم از اعضای دولت باید بدانند، استیضاح بخشی از وظایف مهم نمایندگان در دفاع از حقوق ملت تلقی می شود. دست مجلس در این زمینه به حدی باز است که طبق قانون اساسی حتی قادر است رییس جمهور را در مقام اجرای وظایف مدیریت قوه مجریه، به عنوان دومین مقام کشور و مسئول مستقیم اجرای قانون اساسی مورد استیضاح قرار دهد. این اصل اساسی یکی از بنیان های جمهوریت نظام و یکی از مترقی ترین اصول قانون اساسی است.
همین معنا، بیانگر یک پیام مهم به نمایندگان مجلس و دولتمردان است که نباید به اصول قانون اساسی چنین نگاه سیاسی و جناحی داشت. از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون؛ ۲ وزیر در مجلس اول، ۳ وزیر در مجلس سوم، ۲ وزیر در مجلس چهارم، ۲ وزیر در مجلس پنجم، ۴ وزیر در مجلس ششم، ۳ وزیر در مجلس هفتم، ۳در مجلس هشتم و در مجلس نهم با احتساب استیضاح فرجی دانا ۲ وزیر استیضاح شده اند. به عبارت دیگر در طول نه دوره مجالس شورای اسلامی تاکنون۲۱وزیر استیضاح شده اند.
با این حال نهایتاً از میان وزرای استیضاح شده، تنها ۶ وزیر رای اعتماد نیاورده و از ادامه کار باز ماندند. «ایرج فاضل» وزیر بهداشت دولت پنجم (اکبر هاشمی رفسنجانی)، «عبدالله نوری» وزیر کشور دولت هفتم (محمد خاتمی) و «احمد خرم» وزیر راه دولت هشتم (خاتمی)، علی کردان وزیر کشور دولت نهم( احمدی نژاد)، حمید بهبهانی وزیر راه دولت دهم( احمدی نژاد) و عبدالرضا شیخ الاسلام وزیر کار دولت دهم(احمدی نژاد) وزرایی هستند که به ترتیب در مجالس سوم، پنجم، هفتم و هشتم استیضاح شدند و نمایندگان مجلس به آن ها رای عدم اعتماد دادند. از میان وزرای استیضاح شده، عبدالرضا شیخ الاسلام با۱۹۲ رای مخالف، بیشترین رای منفی را در تاریخ جمهوری اسلامی کسب کرده است.
در جدول زیر به میزان آرای وزرای استیضاح شده در دورههای مختلف مجلس توجه کنید:
اسامی مجلسها | رئیس مجلس | اسامی دولتها | تعداد استیضاح | اسامی وزرای استیضاح شده | آرای ماخوذه | نتیجه استیضاح |
اول | اکبر هاشمی رفسنجانی | دولت سوم( میر حسین موسوی) | ۲ | شهاب الدین گنابادی وزیر مسکن و شهر سازی علی اکبر ناطق نوری وزیر کشور | ۱۰۱ مخالف/ ۷۵موافق/ ۱۲ممتنع ۱۴۶مخالف/۷۲موافق/۱۳ممتنع | ادامه کار ادامه کار |
دوم | اکبر هاشمی رفسنجانی | دولت سوم و چهارم(میرحسین موسوی) | - | - | - | - |
سوم | اکبر هاشمی رفسنجانی – مهدی کروبی | دولت چهارم (میرحسین موسوی) دولت پنجم( اکبر هاشمی رفسنجانی | ۳ | بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین( دولت میرحسین موسوی) ایرج فاضل وزیر بهداشت محمد علی نجفی وزیر آموزش و پرورش | ۱۳۲ مخالف/۷۳ موافق/۲۱ ممتنع ۱۱۵مخالف/۱۱۴موافق/۱۷ممتنع ۱۹۷ مخالف/۱۱۷موافق/۱۱ممتنع | ادامه کار استیضاح ادامه کار |
چهارم | علی اکبر ناطق نوری | دولت ششم(اکبر هاشمی رفسنجانی) | ۲ | محمد سعیدی کیا وزیر راه و ترابری حسین محلوجی وزیر معادن و فلزات | ۱۲۱رای مخالف از ۲۴۲ رای ۹۸ رای مخالف از ۲۰۴ رای | ادامه کار ادامه کار |
پنجم | علی اکبر ناطق نوری | دولت هفتم( سید محمد خاتمی) | ۲ | عبدالله نوری وزیر کشور عطاالله مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی | ۱۱۷ مخالف/۱۳۷ موافق/۱۱ ممتنع ۱۳۵ مخالف/۱۲۱ موافق/۷ ممتنع | استیضاح ادامه کار |
ششم | مهدی کروبی | دولت هشتم(سید محمد خاتمی) | ۴ | علی عبدالعلی زاده وزیر مسکن و شهر سازی مسعود پزشکیان وزیر بهداشت مرتضی حاجی وزیر آموزش و پرورش احمد معتمدی وزیر پست و تلگراف و تلفن | ۱۱۹ مخالف/۱۱۴ موافق/۱۲ ممتنع ۱۷۰مخالف/۶۰ موافق/۵ ممتنع ۱۵۹ مخالف/۶۷ موافق/۱۰ ممتنع ۱۴۲ مخالف/۶۱ موافق/۱۱ممتنع | ادامه کار ادامه کار ادامه کار ادامه کار |
هفتم | غلامعلی حداد عادل | دولت هشتم(سید محمد خاتمی) دولت نهم( محمود احمدی نژاد) | ۳ | احمد خرم وزیر راه و ترابری(دولت هشتم) محمد رضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی محمود فرشیدی وزیر آموزش و پرورش | ۵۹ مخالف/۱۸۸ موافق/۹ممتنع ۱۴۲ مخالف/ ۹۸ موافق ۱۳۲مخالف/۸۹ موافق/۱۷ ممتنع | استیضاح ادامه کار ادامه کار |
هشتم | علی لاریجانی | دولت نهم و دهم( محمود احمدی نژاد) | ۴ | علی کردان وزیر کشور مجیدنامجو وزیر نیرو حمید بهبهانی وزیر راه شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد | ۴۵ مخالف/۱۸۸ موافق/۱۴ ممتنع ۱۰۲ مخالف/۱۰۱ موافق/۶ ممتنع ۷۸مخالف/۱۴۷ موافق/ ۹ ممتنع ۱۴۱مخالف/۹۳ موافق/۱۰ ممتنع | استیضاح ادامه کار استیضاح ادامه کار ادامه کار |
نهم | علی لاریجانی | دولت دهم( محمود احمدی نژاد) دولت یازدهم( حسن روحانی) | ۲ | عبدالرضا شیح الاسلام وزیر کار رضا فرجی دانا وزیر علوم | ۵۶ مخالف/ ۱۹۲موافق/۲۴ ممتنع ؟؟؟؟؟ | استیضاح ؟ |